28-11 04:26Volledige overgang van IoVannacht zijn overgangen van Io en haar schaduw over de planeetschijf van Jupiter in zijn geheel waar te nemen. Om 4:26 uur zien we het begin van de schaduwovergang wanneer Io's schaduw de schijf van Jupiter betreedt, en duurt tot 7:39 uur, wanneer Io de schijf van Jupiter weer verlaat. In de tussentijd is te zien hoe Io de schijf van Jupiter betreedt (om 05:23 uur) en Io's schaduw het Jupiteroppervlak weer verlaat (06:41 uur). Voor het waarnemen van een overgang of een schaduwovergang is een telescoop met redelijk grote opening nodig. Voor meer details en andere verschijnselen, zie deze tabel.
28-11 04:51Saturnus is stationair Saturnus is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting ten opzichte van de sterren om en gaat weer in de gangbare richting bewegen. Dit is het einde van Saturnus' oppositielus en het moment van beste zichtbaarheid van de planeet is nu voorbij. De planeet is op dit moment met name 's avonds goed zichtbaar, maar iedere dag een beetje korter doordat de planeet steeds vroeger ondergaat. Saturnus is met het blote oog als een heldere “ster” vrij gemakkelijk aan de hemel te vinden. Al met een verrekijker op een statief zijn de beroemde ringen van de reuzenplaneet te onderscheiden. Met een telescoop kunnen meer details, zoals de schaduw van de ring op de planeet en de scheidingen in de ringen worden waargenomen, evenals de grootste manen van Saturnus. Zie de maandelijkse slingerdiagrammen voor de manen van Saturnus. Saturnus staat in het sterrenbeeld Waterman. De planeet heeft een helderheid van +1,1m en zijn schijnbare diameter meet 18,1”. Gebruik deze hemelkaart om de planeet op te zoeken. Voor meer informatie over de positie en zichtbaarheid van de planeet, zie het hoofdstuk Saturnus. Zie de interactieve applet Planeetverschijnselen voor meer verschijnselen van Saturnus.
28-11 07:58Eerste Kwartier De Maan is in de fase van Eerste Kwartier. De rechter helft van de Maan is nu verlicht en de Maan is vooral in de avond en vroege nacht zichtbaar. Rond, en vooral voor Eerste Kwartier is een goed moment om het maanoppervlak waar te nemen; Op de grens tussen het verlichte en het donkere deel van de Maan komt de Zon net op. De lange schaduwen van de bergen en kraterranden brengen een extra diepte-effect met zich mee en het maanoppervlak krijgt daarmee, bekeken door een kijker, een duidelijk driedimensionaal karakter. Zie ook: Hoe ontstaan de fasen van de Maan? in de veelgestelde vragen.
29-11 00:00DSS-foto van de gasnevel NGC1555Dit is een goed moment in het jaar om de gasnevel NGC1555, ook bekend als Hind's variabele nevel, op te zoeken. De gasnevel is te vinden in het sterrenbeeld Stier. Het object komt om 16:43 uur op, gaat om 08:17 uur onder en staat om 00:30 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 57° boven de horizon. Een donkere locatie en een datum rond Nieuwe Maan zijn aan te raden, bijvoorbeeld in de dagen rond 20 november. Bij het waarnemen van een zwak en contrastarm object als deze gasnevel is een behoorlijke telescoop nodig om iets te kunnen zien. Foto: DSS.
29-11 00:00DSS-foto van de gasnevel NGC1554Deze tijd van het jaar is prima geschikt om de gasnevel NGC1554, bekend als Struve's verloren nevel, te zien. De gasnevel staat in het sterrenbeeld Stier. Het object komt om 16:42 uur op, gaat om 08:16 uur onder en staat om 00:29 uur in het hoogste punt aan de hemel, op 57° boven de horizon. Zie de pagina NGC1554 voor meer details. Gegevens van ruim 1200 andere deepsky-objecten zijn te vinden via de pagina Gegevens van sterrenbeelden. Foto: DSS.
29-11 17:00KaartjeDe Maan staat 2,4° ten noordwesten van Saturnus (+1,1m), in het sterrenbeeld Waterman. De dichtste nadering gebeurt om 16:46, bij ons op een hoogte van 23° boven de horizon, in het zuidoosten en in de schemering. Bekijk de samenstand rond 17 uur. Het tweetal staat dan in het zuidoosten, op een hoogte van ongeveer 24°, op een onderlinge afstand van 2,4°. De Zon staat slechts 4° onder de horizon. De Maan is voor 65% verlicht. De pagina Vannacht aan de hemel toont wanneer de Maan en planeten te zien zijn.
29-11 18:38Mercurius is stationair in ecliptische lengte. De planeet keert zijn bewegingsrichting langs de ecliptica om en gaat weer in de gangbare richting bewegen. Voor een binnenplaneet gebeurt dit tussen de benedenconjunctie en grootste ochtendelongatie.
29-11 22:54Volledige overgang van IoIn de nacht van 29 op 30 november zijn overgangen van Io en haar schaduw over de planeetschijf van Jupiter in zijn geheel waar te nemen. De schaduwovergang begint om 22:54 uur, op het moment dat Io's schaduw op het oppervlak van Jupiter verschijnt, en eindigt om 2:05 uur, op het moment dat Io de Jupiterschijf weer achter zich laat. Tussen beide gebeurtenissen in is waar te nemen hoe Io voor de Jupiterschijf verschijnt (om 23:49 uur) en Io's schaduw de Jupiterschijf weer achter zich laat (om 01:09 uur).
30-11 02:34Europa bij CallistoDe Galileïsche maan Europa staat 15,5” ten zuiden van Callisto. Jupiter staat op een hoogte van 56° boven de horizon, in het zuidzuidoosten en de planeet is gemakkelijk te vinden. De Zon staat 51° onder de horizon en het is goed donker. Om de manen van Jupiter te bekijken is een goede, stabiele verrekijker genoeg. Zie de figuur hiernaast en deze tabel voor meer informatie.